Nhiều vướng mắc, bất cập trong thực hiện chính sách, pháp luật về đất đai

Người đăng: dangtin Ngày đăng: 15:21 | 13/05 Lượt xem: 6020

Hội nghị tiếp xúc cử tri chuyên đề về việc thực hiện chính sách, pháp luật về đất đai trên địa bàn tỉnh do Đoàn ĐBQH tỉnh tổ chức sáng 12.5.2022 đã ghi nhận nhiều phản ánh của địa phương, đơn vị về những bất cập, vướng mắc trong thi hành pháp luật lĩnh vực đất đai. Từ thực tế, các đại biểu cũng kiến nghị sớm điều chỉnh các quy định phù hợp hơn. 

Quang cảnh Hội nghị

Từ bất cập về quy định

Sau phần quán triệt nội dung, mục đích của hội nghị, ông Nguyễn Trường Sơn – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường báo cáo cụ thể tình hình thực hiện các chính sách, pháp luật về đất đai; việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSD) trên địa bàn tỉnh, tập trung vào những tồn tại, bất cập và kiến nghị, đề xuất.

Theo ông Sơn các quy định pháp luật đất đai hiện hành đã bộc lộ nhiều bất cập. Như quy định về xác định giá đất, theo Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật thì quy định có 03 loại giá đất (bảng giá đất, hệ số giá đất hằng năm và giá đất cụ thể), trong khi đó về nguyên tắc định giá đất quy định tại điểm c khoản 1 Điều 112 Luật đất đai thì phải đảm bảo phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường nên phát sinh bất cập trong áp dụng thực hiện.

Điều 108 Luật đất đai quy định "Thời điểm tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là thời điểm Nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất". Như vậy, tại thời điểm giao đất, cho thuê đất phải có giá đất cụ thể để tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành lại chưa có quy định thời điểm xác định giá đất là thời điểm nào, nên lúng túng trong quá trình thực hiện xác định giá đất cụ thể.

Quy định việc sử dụng đất thông qua hình thức nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh (Điều 73, Luật Đất đai năm 2013) khi ban hành được đánh giá là tiến bộ. Tuy nhiên việc áp dụng quy định này cho đối tượng thực hiện dự án không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo Điều 61, Điều 62 Luật Đất đai trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua là quá phức tạp, nhiều dự án phải dừng đầu tư do mất quá nhiều thời gian, công sức nhưng vẫn không thực hiện được việc thỏa thuận để nhận chuyển nhượng, thuê quyền hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất; làm mất cơ hội của nhà đầu tư theo chính sách thu hút đầu tư của tỉnh. Đơn cử, trường hợp nhà đầu tư thuê quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, sau khi thuê hoặc nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất thì Chủ đầu tư phải thực hiện thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng đất phù hợp với mục đích sử dụng đất của dự án trước khi thực hiện. Tuy nhiên, pháp luật đất đai không cho phép người sử dụng đất chuyển mục đích sử dụng trong trường hợp này.

Đến hạn chế trong thực hiện

Theo đánh giá của Sở TN&MT, căn cứ các quy định của pháp luật đất đai, UBND các cấp đã thực hiện công tác thu hồi đất theo đúng thẩm quyền được quy định, chấn chỉnh tình trạng thu hồi đất tràn lan, thu hồi đất trái thẩm quyền. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện cũng nảy sinh nhiều hạn chế, như thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng ở một số địa phương bị chậm, nhất là các dự án thực hiện thu hồi đất, bồi thường trong giai đoạn thay đổi cơ chế, chính sách. Một số dự án lớn thực hiện kéo dài nhiều năm, nhưng chưa hoàn thành ảnh hưởng đến đời sống người dân, tác động không tốt đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Thu hồi đất đối với các trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai rất khó khăn, nhất là các dự án đã được giao đất, cho thuê đất nhưng không đưa đất vào sử dụng, chậm đưa đất vào sử dụng. Cơ chế thu hồi, tạo quỹ đất sạch để đấu giá, tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước thông qua hoạt động của Tổ chức phát triển quỹ đất chưa được tổ chức thực hiện tốt;...

Đối với công tác cấp GCNQSD đất, những năm gần đây nhu cầu giải quyết hồ sơ tách thửa, cấp GCN tăng đột biến dẫn đến việc Trích đo địa chính tại các Chi nhánh tăng cao, khối lượng hồ sơ nhiều trong khi đó, bộ thủ tục hành chính lại không có thủ tục riêng về công tác lập Trích đo nên dẫn đến tình trạng trễ hồ sơ ở khâu đo đạc. Có tình trạng hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất bị trễ hẹn, mà nguyên nhân chính do tính phức tạp của hồ sơ, cần phải xem xét, tra cứu những văn bản quy định có liên quan, hoặc có trường hợp phải tổ chức kiểm tra thực địa, lấy ý kiến của các sở, ngành.
Một số tồn tại, hạn chế khác cũng được đề cập trong công tác cấp GCNQSD đất được xác định là công tác phối hợp giữa các đơn vị, cơ quan chưa tốt; trình tự thực hiện xác định lại diện tích đất ở cho hộ gia đình, cá nhân đã được cấp giấy chứng nhận hiện nay chưa có trong bộ thủ tục hành chính cấp huyện nên việc tiếp nhận hồ sơ, trình tự thực hiện tại các chi nhánh còn lúng túng...

Trao đổi về công tác cấp GCNQSD đất đối với các trường hợp còn tồn đọng trên địa bàn, ông Hồ Ngọc Mẫn – Phó Chủ tịch UBND huyện Đại Lộc cho biết qua rà soát toàn huyện có hơn 1.500 trường hợp; đã phân loại theo nhóm đối tượng để giải quyết phù hợp với lịch sử quản lý sử dụng đất, đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất. Trong đó có 500 trường hợp do di dân tái định cư vùng sạt lở, 278 trường hợp giao đất trái thẩm quyền, 465 trường hợp tự ý chuyển mục đích sử dụng đất ở,… Vướng mắc hiện nay là thiếu các văn bản liên quan để xác định nghĩa vụ tài chính, bởi nhiều trường hợp thực hiện theo chủ trương của chính quyền trước đây nhưng không đủ hồ sơ, thủ tục; nếu xác định nghĩa vụ tài chính tại thời điểm hiện tại thì rất khó cho người dân.
   
Kiến nghị giải pháp

Tại Hội nghị, ngoài các kiến nghị cụ thể về sửa đổi bổ sung để khắc phục tồn tại, hạn chế của Luật Đất đai, các địa phương cũng kiến nghị quan tâm bổ sung chỉ tiêu biên chế công chức lĩnh vực tài nguyên – môi trường để đủ nhân lực thực hiện tốt chức năng tham mưu quản lý nhà nước trên lĩnh vực đất đai; hướng dẫn cụ thể về quy trình, thủ tục để Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất thực hiện việc xét tuyển viên chức theo thẩm quyền được giao ở đơn vị tự chủ hoàn toàn về tài chính, biên chế theo quy định hiện hành. Kiến nghị UBND tỉnh xem xét, điều chỉnh nhiều nội dung phù hợp đối với việc phối hợp giải quyết các thủ tục hành chính; điều chỉnh, bổ sung thời gian vào bộ thủ tục hành chính liên quan đến thời gian luân chuyển hồ sơ vận chuyển bằng bưu điện, trích đo địa chính và thủ tục xác định lại diện tích đất ở cho hộ gia đình, cá nhân. Kiến nghị cơ quan chuyên môn kịp thời hướng dẫn các vướng mắc trong thực hiện giao đất, cho thuê đất, cấp GCNQSD đất. Kịp thời ban hành văn bản thực hiện cơ chế bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với đất vườn, ao không được công nhận là đất ở theo chủ trương đã được Ban Thường vụ Tỉnh ủy, HĐND tỉnh thống nhất nhằm đảm bảo quyền lợi của người có đất bị thu hồi, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án./.

Tác giả: Thành Nhân

[Trở về]

Các tin mới:

Các tin khác: