Nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, tiếp nhận xử lý đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo của công dân

Công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo không những có vai trò quan trọng trong quản lý nhà nước mà còn thể hiện mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân; thông qua công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư vừa tạo điều kiện cho công dân thực hiện quyền tự do, dân chủ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình, góp phần giải quyết các vấn đề xã hội; vừa tranh thủ ý kiến đóng góp của Nhân dân về xây dựng và thực hiện các chủ trương phát triển kinh tế - xã hội: về lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng; quản lý, điều hành của chính quyền; góp phần củng cố, tăng cường sự thống nhất tư tưởng chính trị, hạn chế tình trạng khiếu kiện vượt cấp, tạo đồng thuận xã hội và khối đại đoàn kết toàn dân. Lúc sinh thời Bác Hồ thường nhắc nhở chúng ta: “Đồng bào có oan ức mới khiếu nại, hoặc vì chưa hiểu rõ chính sách của Đảng và Chính phủ mà khiếu nại. Ta phải giải quyết nhanh, tốt thì đồng bào mới thấy rõ Đảng, Chính phủ quan tâm, lo lắng đến quyền lợi của họ. Do đó quan hệ giữa Nhân dân với Đảng và Chính phủ càng được củng cố tốt hơn”. 

Nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò của công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo góp phần bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng bộ, chính quyền địa phương... Trong nhiệm kỳ qua, được sự quan tâm, lãnh đạo sâu sát, thường xuyên của Đảng ủy và Chi bộ nên công tác tham mưu, phục vụ tiếp công dân, xử lý đơn thư của HĐND, Thường trực HĐND và đại biểu HĐND được Văn phòng HĐND tỉnh được thực hiện tốt, đúng quy định; thường xuyên theo dõi, đôn đốc các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan trong việc tiếp nhận và giải quyết đơn thư do Thường trực HĐND tỉnh chuyển đến để tham mưu giám sát; phối hợp thông tin các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài theo đề nghị của một số cơ quan. Các buổi tiếp dân của Thường trực HĐND tỉnh được tổ chức theo lịch trình ban hành từ đầu năm. Trong năm 2018 và 2019, Văn phòng HĐND tỉnh đã tham mưu, phục vụ tổ chức đầy đủ các buổi tiếp công dân định kỳ hàng tháng với 111 vụ việc/203 lượt công dân; tiếp nhận 399 đơn các loại. Đã phân loại, tham mưu xử lý 374 đơn/399 đơn đủ điều kiện (đạt tỷ lệ 93,7%); tham mưu ban hành 69 Thông báo kết luận của Thường trực HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh, các cơ quan chức năng và UBND các địa phương chỉ đạo, kiểm tra, giám sát và giải quyết.

Nhìn chung, các cấp ủy đảng, chính quyền đã quan tâm, lãnh đạo chỉ đạo thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Nhiều nơi coi đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành và địa phương nên đã có nhiều biện pháp chấn chỉnh nhằm đảm bảo phát huy dân chủ trong công tác tiếp dân; tăng cường gặp gỡ, đối thoại trong giải quyết đơn thư đã góp phần hạn chế khiếu kiện vượt cấp, giảm số lượng đơn thư hàng năm; không để xảy ra điểm nóng về khiếu nại, tố cáo. Qua theo dõi, các ý kiến chỉ đạo, đề nghị của Thường trực HĐND tỉnh đã được UBND các cấp, các ngành tiếp thu thực hiện, cơ bản đảm bảo quyền, lợi ích chính đáng của công dân.

Tuy nhiên, vẫn còn một số cấp ủy đảng, địa phương chưa chú trọng công tác tiếp dân, ngại gặp gỡ, đối thoại trực tiếp với dân; người đứng đầu một số cơ quan, địa phương chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm tiếp công dân. Việc tổ chức thực hiện sau khi có quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận giải quyết tố cáo chưa kịp thời, dứt điểm nên vẫn còn vụ việc các cơ quan có thẩm quyền chậm trả lời; việc tổ chức thi hành các bản án, quyết định hành chính đã có hiệu lực pháp luật; giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường do khai thác khoáng sản; các kiến nghị liên quan đến tồn tại phát sinh khi thực hiện các dự án… có trường hợp kéo dài nhiều năm khiến công dân bức xúc nhiều lần gửi đơn thư vượt cấp.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng nêu trên, song chủ yếu do cấp ủy, chính quyền cơ sở chưa thật sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo; chưa đi sâu nắm bắt, tìm hiểu nguyên nhân, nguồn gốc và giải quyết triệt để vấn đề khi mới phát sinh; chưa thật sự làm tròn chức trách, nhiệm vụ trong giải quyết khiếu nại, tố cáo; thiếu kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở đối với đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo... và nhất là chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm của người đảng viên trong tham mưu tiếp công dân, tiếp nhận xử lý đơn thư của công dân.

Nhà nước ta là Nhà nước của dân, do dân và vì dân, hoạt động của cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước cần phải gần dân, sâu sát và hiểu dân hơn; thực sự phát huy dân chủ, lấy “dân làm gốc”; giải quyết thấu đáo thắc mắc, kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân và có những quyết sách đúng đắn, để ý Đảng hợp lòng dân – đó là trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên.

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý đơn, thư trong thời gian đến, bên cạnh phát huy vai trò, trách nhiệm, tính tiên phong, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên; cần thực hiện tốt một số nội dung sau:

Một là, Đảng bộ tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy các Chi bộ quán triệt, thực hiện nghiêm túc các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của tỉnh về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; quán triệt triển khai thực hiện Quy định số 11-QĐi/TW, ngày 18.02.2019 của của Bộ Chính trị về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân; phát huy vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy, đảng viên, nhất là người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Hai là, lãnh đạo Thường trực HĐND, các Ban HĐND thông qua hoạt động khảo sát, giám sát… cần chú trọng nội dung giám sát việc thi hành pháp luật khiếu nại, tố cáo, trả lời kiến nghị của cử tri tại các cơ quan, địa phương trên lĩnh vực Ban phụ trách; cần thiết tổ chức hội nghị nghe UBND tỉnh, các ngành, địa phương báo cáo chuyên đề về việc giải quyết đơn thư do HĐND, đại biểu HĐND tỉnh chuyển đến; những vụ việc phức tạp, vướng mắc khiếu nại, khiếu kiện đông người, vượt cấp… để kịp thời có hướng chỉ đạo, giám sát việc giải quyết.