Trang chủ > Diễn đàn của đại biểu
Tăng thẩm quyền của Thường trực HĐND nhằm quyết định kịp thời những vấn đề phát sinh
Ngày đăng:
11:08 | 10/02/2025
Theo chương trình nghị sự, tại kỳ họp kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV sắp đến sẽ quyết nghị nhiều nội dung quan trọng, trong đó có Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Một trong những nội dung có sự bổ sung, sửa đổi là quy định về thẩm quyền của Thường trực HĐND.
Theo chương trình nghị sự, tại kỳ họp kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV sắp đến sẽ quyết nghị nhiều nội dung quan trọng, trong đó có Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Một trong những nội dung có sự bổ sung, sửa đổi là quy định về thẩm quyền của Thường trực HĐND1.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn
Chỉ còn hơn một năm nữa là kết thúc nhiệm kỳ 2021-2026 của HĐND các cấp. Trong nhiệm kỳ này, với việc thực hiện các văn bản pháp luật mới đặc biệt là Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi, bổ sung năm 2019)...thì vai trò, vị thế của HĐND đã được khẳng định, hiệu lực, hiệu quả hoạt động cũng được nâng lên rõ rệt. HĐND đã thể hiện rõ vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân trong việc xem xét, quyết định những vấn đề quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh cũng như giám sát việc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật của các cơ quan, đơn vị ở địa phương.
Thường trực HĐND tỉnh làm việc với UBND huyện Phước Sơn
Tuy nhiên, qua thực tiễn cho thấy vẫn còn một số vấn đề tồn tại, vướng mắc từ các quy định pháp luật làm ảnh hưởng đến tổ chức, hoạt động của HĐND các cấp, trong đó có quy định về thẩm quyền của Thường trực HĐND. Mặc dầu Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019 đều ghi rõ :"Thường trực HĐND là cơ quan thường trực của HĐND", nhưng nhiệm vụ, quyền hạn của Thường trực HĐND theo điều 104 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương là chưa tương xứng, nhất là thẩm quyền trong giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp. Bên cạnh đó, theo Điều 1, Nghị quyết số 629/2019/UBTVQH14, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn một số hoạt động của HĐND thì việc xem xét, quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền của HĐND phải được tiến hành tại kỳ họp HĐND. Điều đó đã gián tiếp khẳng định Thường trực HĐND không có thẩm quyền xem xét, giải quyết cấc vấn đề thuộc thẩm quyền của HĐND và cũng không có quy định ủy quyền, giao quyền, phân công để Thường trực HĐND thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của HĐND. Điều này dẫn đến trường hợp khi xuất hiện các tình huống khẩn cấp về thiên tai, dịch bệnh…cần có những quyết sách của HĐND để UBND có căn cứ pháp lý để triển khai thực hiện sẽ bị chậm trễ. Và trên thực tế điều này đã xảy ra: trong thời gian diễn ra đại dịch Covid-19 một số biện pháp phòng, chống dịch triển khai chưa kịp thời phần nào làm ảnh đến hiệu quả chống dịch (thời gian đầu, khi mới xảy ra dịch). Sau đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 268/NQ-UBTVQH15 giao Thường trực Hội đồng nhân dân quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân và báo cáo Hội đồng nhân dân tại kỳ họp gần nhất để giải quyết vướng mắc này. Bên cạnh đó, việc hạn chế thẩm quyền của Thường trực HĐND đã làm tăng số lượng kỳ họp HĐND lên rất nhiều (nhất là ở cấp tỉnh). Chỉ riêng tại Quảng Nam, nếu nhiệm kỳ 2016-2021 HĐND tỉnh Quảng Nam tổ chức 24 kỳ thì từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay đã tổ chức 29 kỳ họp.
Tăng thẩm quyền nhằm quyết định kịp thời những vấn đề phát sinh
Theo dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), nhiệm vụ, quyền hạn của Thường trực HĐND được quy định tại Điều 26 gồm 13 khoản (nhiều hơn Luật hiện hành 03 khoản). Đáng chú ý là các nội dung được bổ sung tại khoản 1: "Thảo luận và quyết định các nội dung thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật và các nhiệm vụ được Hội đồng nhân dân cùng cấp giao" và khoản 13: "Trong thời gian Hội đồng nhân dân không họp, Thường trực Hội đồng nhân dân được quyết định các nội dung sau đây và báo cáo Hội đồng nhân dân tại kỳ họp gần nhất:
a) Biện pháp để giải quyết các công việc đột xuất, khẩn cấp trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn;
b) Điều chỉnh dự toán, phân bổ tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách hàng năm".
Những quy định này rất phù hợp với thực tiễn, tạo căn cứ pháp lý để Thường trực HĐND tỉnh xem xét, quyết định kịp thời các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp HĐND. Qua đó, nâng cao hiệu lực hoạt động của Thường trực HĐND và hiệu quả các quyết sách được ban hành nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Ngoài các nội dung như dự thảo Luật, cũng cần nghiên cứu để quy định thêm nhiệm vụ, quyền hạn của Thường trực HĐND trên một số lĩnh vực. Đơn cử:
Điều 71 Luật Đầu tư công năm 2024 quy định: "Hội đồng nhân dân các cấp điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm vốn ngân sách địa phương trong các trường hợp sau đây:
a) Do điều chỉnh mục tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương;
b) Do thay đổi đột biến về cân đối thu ngân sách địa phương hoặc khả năng huy động các nguồn vốn của địa phương;
c) Do thay đổi nhu cầu sử dụng hoặc khả năng triển khai thực hiện vốn kế hoạch hằng năm giữa các cơ quan, đơn vị của địa phương."
Có thể bổ sung nhiệm vụ này cho Thường trực HĐND xem xét, quyết định về điều chỉnh kế hoạch đầu tư công và báo cáo HĐND tại kỳ họp gần nhất nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án và tiến độ giải ngân vốn đầu tư công tại địa phương.
1 Bài viết này dựa trên bản dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 05/02/2025
Tác giả:
Nguyễn Nhật Hòa
BÀI LIÊN QUAN:
Dự thảo quy định chính sách hỗ trợ đối với người hoạt động không chuyên trách ( Ngày đăng: 16:32 | 30/05 )Kịp thời ban hành chính sách hỗ trợ khi thực hiện chủ trương kết thúc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã là nội dung được các địa phương, đại biểu Quốc hội kiến nghị trong thời gian qua, kể từ sau khi có chủ trương, kết luận của Trung ương. Sau thời gian tổng hợp đề xuất từ các địa phương, mới đây Bộ Nội vụ đã có dự thảo Tờ trình và dự thảo Nghị định quy định về chính sách tinh giản biên chế (thay thế Nghị định 29/2023/NĐ-CP). Trong các dự thảo này, cơ quan soạn thảo đã đề xuất chính sách cụ thể đối với đối tượng người hoạt động không chuyên trách (NHĐKCT) ở cấp xã và ở thôn, tổ dân phố.
Quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền cấp xã ( Ngày đăng: 16:26 | 12/05 )Theo chương trình nghị sự, kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV sẽ thảo luận và thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Đây là vấn đề quan trọng, thu hút sự quan tâm của cử tri cả nước về cơ cấu tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương hai cấp