Vượt qua nhiều khó khăn khách quan và cả thay đổi về tổ chức. Năm 2021 – năm chuyển giao giữa hai nhiệm kỳ, HĐND, các cơ quan thuộc HĐND tỉnh đã hoàn thành khối lượng lớn công việc. Qua đó, thể hiện sự kế thừa, tiếp nối vững vàng trong hoạt động, phát huy vai trò, trách nhiệm của mỗi chủ thể.
Đồng hành, chủ động trong các công việc chung
Kỳ họp thường lệ cuối năm 2021 được tổ chức vào các ngày 7, 8.12 vừa qua là 01 trong số 08 kỳ họp được tổ chức trong năm 2021 – năm chuyển giao giữa hai nhiệm kỳ khóa IX và khóa X. Ngoài việc tổ chức nhiều kỳ họp, năm 2021 cũng là năm đánh dấu nhiều thay đổi trong hoạt động của HĐND, nhất là trong thực hiện chức năng quyết định.
Thường trực HĐND tỉnh khen thưởng các cá nhân có thành tích xuất sắc năm 2021.Với đặc thù là năm đầu tiên triển khai thực hiện Nghị quyết đại hội Đảng bộ tỉnh khoá XXII nên số lượng các nghị quyết chuyên đề do HĐND tỉnh ban hành trong năm 2021 khá nhiều. Tổ chức 8 kỳ họp, ban hành 104 nghị quyết quan trọng về kinh tế - xã hội, trong đó có 47 nghị quyết quy phạm pháp luật là những con số khẳng định vai trò kịp thời, hiệu quả trong cụ thể hoá chủ trương, đường lối của cấp uỷ đảng. Mặt khác, đã thể hiện rõ trách nhiệm đồng hành, chủ động với UBND cùng cấp trong các công việc chung của tỉnh, nhất là việc xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách của địa phương. Điển hình như các nghị quyết chuyên đề về cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại – Nghị quyết 35/2021/NQ-HĐND; cơ chế chính sách phát triển HTX, kinh tế tập thể - Nghị quyết 25/2021/NQ-HĐND; cơ chế khuyến khích đầu tư các công trình cấp nước sạch tập trung – Nghị quyết 30/2021/NQ-HĐND; cơ chế hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp – Nghị quyết 34/2021/NQ-HĐND.
Trên lĩnh vực xã hội, trước những tác động bất lợi của dịch Covid 19, HĐND tỉnh cũng đã thảo luận và ban hành nhiều chính sách hỗ trợ nâng cao chất lượng y tế, giáo dục, văn hóa - du lịch, bảo trợ xã hội, giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống như: chính sách miễn giảm học phí; giảm phí, lệ phí sử dụng dịch vụ công trực tuyến; hỗ trợ lao động tự do bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh; nâng mức chuẩn trợ giúp xã hội; bổ sung đối tượng bảo trợ xã hội; quyết định chính sách hỗ trợ tham gia BHXH tự nguyện,…
Lĩnh vực dân tộc – miền núi tiếp tục được HĐND tỉnh quan tâm thông qua việc ban hành cơ chế, chính sách mới hỗ trợ an cư khu vực miền núi ngay tại kỳ họp thường lệ đầu tiên khóa mới. Qua đó thể hiện rõ quyết tâm, hành động trong cụ thể hóa Nghị quyết chuyên đề của Tỉnh ủy về phát triển kinh tế - xã hội khu vực miền núi, giúp 9 huyện miền núi, nhất là 6 huyện núi cao giải quyết căn bản tình trạng dân cư sinh sống phân tán, mất an toàn. Tiếp sau Nghị quyết về sắp xếp dân cư, HĐND tỉnh cũng đã và sẽ ban hành nhiều chính sách quan trọng khác như nâng mức khoán quản lý bảo vệ rừng tự nhiên, chính sách hỗ trợ phát triển dược liệu, hỗ trợ BHYT đối với người dân tộc thiểu số ngoài quy định trung ương,…
Phát huy vai trò, trách nhiệm của mỗi chủ thể
Đánh giá về vai trò, trách nhiệm của Thường trực, các Ban HĐND – những chủ thể quan trọng trong hoạt động HĐND tỉnh. Ông Nguyễn Công Thanh – Tỉnh uỷ viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh nhìn nhận “các nội dung thuộc trách nhiệm, quyền hạn Thường trực HĐND tỉnh được thực hiện đầy đủ, có hiệu quả, thể hiện rõ vai trò là cơ quan thường trực của HĐND tỉnh. Vai trò, trách nhiệm của mỗi thành viên Thường trực HĐND tỉnh được phát huy”. Minh chứng cho nhận định này là việc Thường trực HĐND tỉnh đã tích cực, đa dạng hoá các phương thức phối hợp với UBND trong chuẩn bị nội dung trình các kỳ họp theo nhiệm vụ quy định tại Điều 104 Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Hay như việc đồng hành với UBND tỉnh trong ban hành các chính sách, quy định về phòng, chống dịch bệnh Covid-19 theo nội dung được Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao tại Điều 1 Nghị quyết 268/NQ-UBTVQH15 ngày 06.8.2021; duy trì thường xuyên hoạt động giao ban hằng tuần và tổ chức các phiên họp Thường trực HĐND hằng tháng; chủ động trong lựa chọn, định hướng nhóm vấn đề chất vấn để phát huy hiệu quả hoạt động giám sát trực tiếp tại kỳ họp HĐND thay vì đề nghị đại biểu HĐND gửi ý kiến như cách làm trước đó.
Các Ban của HĐND tỉnh mặc dù có những thay đổi về nhân sự trưởng, phó ban và cả đội ngũ chuyên viên tham mưu, giúp việc nhưng đã kế thừa, phát huy kinh nghiệm hoạt động từ các nhiệm kỳ trước; tổ chức các đợt giám sát, khảo sát, thẩm tra với nhiều đổi mới từ cách thức chọn nội dung đến phương thức triển khai.
Điểm nhấn đặc biệt trong hoạt động của các Ban HĐND tỉnh năm qua là việc chủ động phối hợp ngay từ đầu với các cơ quan chuyên môn thuộc UBND trong tổ chức các hội nghị tham vấn, hội thảo để lấy ý kiến các địa phương và đơn vị liên quan về nội dung các dự thảo nghị quyết. Cách làm khoa học này đã phát huy hiệu quả khi vừa tạo sự đồng thuận giữa cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan thẩm tra, vừa huy động được trí tuệ tập thể của các đại biểu HĐND, đơn vị, địa phương trong qua trình xây dựng và hoàn thiện chính sách.
Cạnh đó, ngay từ năm đầu thực hiện nhiệm vụ các Ban của HĐND tỉnh đã tích cực tham mưu Thường trực HĐND tỉnh xử lý kịp thời, đúng quy định đối với những vấn đề thuộc lĩnh vực phụ trách. Quá trình thẩm tra các báo cáo, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp đã thể hiện rõ quan điểm, nâng cao tính phản biện; chủ động đề xuất Thường trực HĐND tỉnh trao đổi với UBND tỉnh chưa trình kỳ họp một số nội dung khi xét thấy chưa đảm bảo cơ sở pháp lý, nội dung dự thảo chưa đúng các quy định trung ương giao HĐND tỉnh.
Đáng chú ý, việc tôn trọng và xem xét thấu đáo những vấn đề còn có quan điểm, góc độ tiếp cận khác nhau được các Ban của HĐND tỉnh chú trọng thông qua việc phân tích đánh giá những ưu điểm và hạn chế đối với mỗi phương án đề xuất chính sách; đánh giá tác động, sự đồng bộ về cơ chế chính sách được đề xuất với các Nghị quyết trước đó được HĐND tỉnh ban hành thông qua việc hệ thống các quy định pháp luật và tổ chức các cuộc họp, các cuộc khảo sát ở cơ sở để lấy ý kiến đối tượng chịu sự tác động, từ đó đề xuất cụ thể phương án xử lý đối với những nội dung còn có ý kiến khác nhau. Cách làm này đã góp phần quan trọng giúp HĐND tỉnh ban hành các quyết sách đúng quy định pháp luật và tình hình thực tiễn, tránh các xung đột về chính sách.
Kết quả tích cực trong hoạt động HĐND tỉnh khoá X năm đầu nhiệm kỳ đã để lại những ấn tượng hết sức tốt đẹp với cử tri và Nhân dân tỉnh nhà. Tuy vậy trước những yêu cầu, đòi hỏi mới, mỗi chủ thể trong hoạt động của HĐND tỉnh cần phải tích cực hơn nữa trong hoạt động, nhất là đổi mới, tăng cường hoạt động giám sát chuyên đề và chú trọng lắng nghe thực tiễn để kịp thời giám sát, có kiến nghị đối với những vấn đề bức xúc mà dư luận xã hội, cử tri và đại biểu quan tâm./.