Sau khi Ban Công tác đại biểu thuộc UBTVQH có văn bản 320/BCTĐB-CTĐB đề nghị Văn phòng Chính phủ báo cáo Thủ tướng Chính phủ phân công Bộ, ngành chủ trì nghiên cứu, trả lời, giải quyết 30 vấn đề từ đề xuất của Thường trực HĐND một số tỉnh, thành phố. Ngày 29.4.2023 Văn phòng Chính phủ đã có Công văn 3045/VPCP-QHĐP thông báo ý kiến Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang giao nhiệm vụ cụ thể đến từng Bộ và thời hạn trả lời.
Theo tổng hợp, trong quá trình thực hiện các quy định pháp luật về tổ chức, hoạt động, chế độ chính sách, HĐND các cấp đã có nhiều kiến nghị theo từng nhóm vấn đề.
Cụ thể, đối với các quy định liên quan thẩm quyền Thường trực HĐND, các địa phương kiến nghị Chính phủ rà soát, sửa đổi các Nghị định, Thông tư có liên quan sự thay đổi thẩm quyền của Thường trực HĐND cấp tỉnh tại khoản 3 Điều 6 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) từ “các quy định khác của pháp luật” thành “các quy định khác của luật” như thẩm quyền cho ý kiến về khung giá đất, giá đất, hệ số điều chỉnh giá đất (hiện tại các Thông tư vẫn quy định thẩm quyền Thường trực HĐND cấp tỉnh đối với các vấn đề này).
Nhóm vấn đề về tổ chức, biên chế: các địa phương đề nghị sửa đổi, bổ sung hoặc hướng dẫn thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương; hướng dẫn khung về quy chế hoạt động HĐND các cấp theo hướng quy định cụ thể, rõ ràng mối quan hệ giữa (i) Thường trực HĐND với lãnh đạo UBND; (ii) lãnh đạo các Ban của HĐND với lãnh đạo các sở, ban, ngành, cơ quan chuyên môn thuộc UBND; phạm vi giải quyết công việc của Chủ tịch HĐND và mối quan hệ giữa HĐND các cấp. Một số địa phương thực hiện mô hình chính quyền đô thị kiến nghị tăng số ủy viên chuyên trách của các Ban HĐND. Bên cạnh đó là đề nghị hướng dẫn về thi hành kỷ luật hành chính đối với đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách; hướng dẫn về thi đua, khen thưởng đại biểu HĐND phù hợp khoản 3 Điều 3 Nghị quyết 1206/2016/NQ-UBTVQH13.
Ngoài ra, có tỉnh đề nghị quan tâm hơn nữa đến tổ chức, hoạt động của bộ máy tham mưu, giúp việc HĐND cấp tỉnh. Mặc dù quy định hiện hành đã xác định Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND cấp tỉnh là cơ quan tương đương sở nhưng từ thực tế cần xác định rõ hơn Văn phòng là cơ quan hành chính nhà nước và khẳng định mối quan hệ thứ bậc hành chính giữa các cơ quan Trung ương (trực tiếp là Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ) với Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND cấp tỉnh và giữa Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND cấp tỉnh với các sở, ngành theo một chỉnh thể thống nhất.
Về chế độ chính sách, nhiều địa phương kiến nghị ban hành văn bản mới về chế độ, định mức chi phục vụ hoạt động HĐND thay Nghị quyết 1206/2016/NQ-UBTVQH13 hiện hành nhằm đảm bảo cơ sở pháp lý vững chắc và thực hiện thống nhất trên toàn quốc, tránh tình trạng mỗi nơi một chế độ thiếu thống nhất như hiện nay. Đồng thời đề nghị hướng dẫn về phụ cấp trách nhiệm đối với các chức danh kiêm nhiệm HĐND các cấp (Chủ tịch HĐND tỉnh, huyện; Trưởng, phó các Ban HĐND các cấp; Tổ trưởng, tổ phó các Tổ đại biểu HĐND tỉnh, huyện).
Đối với một số vấn đề khác liên quan thẩm quyền HĐND khi cụ thể hóa các quy định trung ương, có địa phương kiến nghị quy định mức đóng BHXH của người hoạt động không chuyên trách cấp xã theo mức phụ cấp hằng tháng do HĐND cấp tỉnh quy định thay vì đóng theo hệ số 1,0 mức lương cơ sở như hiện nay nhằm đảm bảo quyền lợi của người hoạt động không chuyên trách cấp xã.
Theo văn bản 3045/VPCP-QHĐP của Văn phòng Chính phủ thì các Bộ: Nội vụ, Tài chính có trách nhiệm trả lời, giải quyết các vấn đề nêu trên trước ngày 20.6.2023.